750 TL ÜZERİ ÜCRETSİZ KARGO
Yemek yapmak birçok kültürde olan ve her topluma göre değişkenlik gösteren bir aktivitedir. İnsanoğlu, ateşin bulunmasıyla birlikte karnını artık çiğ yiyecekler ile değil pişirerek doyurmaya başlamıştır. Böylece doğadan elde edilen birçok ürün çiğ tüketilmek yerine pişirilerek tüketilmiştir. Haliyle yemeklerin çeşitlenmesi onları yapacak araç ve gereçlerinde geliştirilmesini sağlamıştır. Böylece günümüze kadar kullanılan farklı pişirme gereçleri yerini artık tencere ve tava olarak adlandırılan mutfak gereçlerine bırakmıştır. Bu pişirme gereçlerinden en önemlilerinden biri ise sahanlardır.
Sahan, içinde yemek ısıtılabilen, yağ eritilen veya sos ve yumurta benzeri şeyler pişirilen çeşitli materyallerden yapılan ve fazla derin olmayan mutfak gerecidir. Mutfakta pişirme grubu içinde önemli bir yere sahip olan sahanlar, yemek pişirilirken en önemli yardımcılardır. Makarna için yapılacak domatesli bir sos veya çorba üzerine hazırlanacak baharatlı yağ karışımını yapmak için sahanlardan faydalanılır.
Sahan denilince birçok kişinin aklına gelen ilk şeylerden biri de şüphesiz sahanda yumurtadır. Sabah kahvaltılarının baş aktörlerinden olan yumurtayı tereyağında yemek isteyenlerin kullandığı gereç, genellikle sahanlar olmaktadır. Bu nedenle sahanlar yumurta sahanı olarak da adlandırılır. Yine sabah kahvaltısı veya akşam yemeği için pişirilecek menemeni yapmak için sahan denilen tavalar kullanılır.Sahan, tek bir parçadan oluştuğu gibi set halinde de olmaktadır. Sahan seti olarak adlandırılan bu setler genellikle aynı materyalden üretilmiş 3’lü sahan seti olarak satılmaktadır. Bu üçlü sahan setinin özelliği ise üç sahanın da farklı boyutlarda olmasıdır. Küçük, orta ve büyük boylarda olan bu sahan setlerinin ebatları genellikle 18 cm, 20 cm ve 22 cm’dir. Fakat bu boylardan daha büyük veya daha küçük sahan setleri de bulunabilir.
Sahanlar yıllar boyu farklı materyallerden üretilerek kullanılan ürünlerdir. Eski zamanlarda en çok kullanılan sahanlar bakırdan yapılmış olanlardı. Günümüzde o kadar yaygın olmasa bile geleneksel kahvaltı yapılan yerlerde yumurta tavası olarak bakır sahanların kullanıldığı görülmektedir. Bakır sahanlarda zamanla oksitlenmeler meydana gelir ve bu sahanlarda kararmalar olur. Bu nedenle kararan bakır sahanların parlatılması gerekir. Kalaylama denilen bu parlatma işleminden sonra sahan kullanılabilir hale gelir. Bu işlem yapılmazsa bu tavalarda yapılan yemekler sonucu zehirlenmeler olur. Bakır sahanların kullanımında dikkatli olunmalıdır.
Diğer yaygın olarak kullanılan sahan takımı ise çelik sahan setidir. Çelik sahan seti, paslanmaz özelliği ve dayanıklılığı sayesinde uzun yıllar kullanılmaktadır. Dayanıklılığı ve leke tutmaz özelliğinden dolayı bulaşık makinesinde de rahatlıkla yıkanmaktadır. Çelik hem sahanlarda hem de tencerelerde sıklıkla kullanılan bir materyaldir.
Granit sahan seti de günümüzde giderek yaygınlaşmış olan granit malzemesinden yapılmaktadır. Granit, tanecikli doğal bir taş türüdür. Granit yumurta tavasının en önemli avantajı yanmaz ve yapışmaz olmasıdır. Bu nedenden dolayı sıklıkla tercih edilir. Diğer yaygınlaşan tava sahan seti ise döküm sahan setidir. Döküm tencerelerin kullanımının artması ile sahan setlerinin yapımında da döküm malzemesi kullanılmaya başlanmıştır.
Seramik malzemesi de sahan setlerinde tercih edilen ürünlerdendir. Seramik sahan seti olarak satılan sahanlar da mutfaklarda sıklıkla kullanılan tavalardandır. Sahan olarak kullanılan diğer bir malzeme ise genellikle tabak ve kaselerin yapımında kullanılan porselendir. Ağırlıklı olarak beyaz sahan modellerinin olduğu porselen sahan setleri pişirmenin yanında yemeğin şık bir sunumu için de kullanılabilir.
Döküm tavalar demirin eritilip tek parça dökülmesiyle oluşturulurlar. Paslanmaya açık olduklarından dolayı üzerine kaplama yapılan döküm tavalarda mevcuttur. Döküm tavalar geç ısınmasına karşın ısıyı tavanın her yerine yayıp uzun süre sıcak kalma özelliğine sahiptir. Sağlıklı olmasından ve yapılan yemeği daha lezzetli yapmasından dolayı döküm sahan setlerini oluşturan döküm tavalar sıklıkla tercih edilir. Döküm tavaların diğer bir dezavantajı ise ağır olmalarıdır. Bu nedenle kullanımı, daha hafif olan diğer sahanlara göre zordur ve temizliği biraz zaman alır.
Granit sahan setinin en cazip ve tercih edilebilir özelliği yanmaz, yapışmaz olması ve kolay temizlenebilmesidir. Bu özelliğinden dolayı yemek yapan çoğu kişi için en kullanışlı mutfak gereçlerinden biridir. Yumurta tavası olarak veya kızartılarak yapılan herhangi bir sos için ideal kullanım sağlamaktadır. Yanmayan ve yapışmayan tabanı sayesinde kavrulacak olan soğan ve biber gibi malzemeler kolaylıkla pişirilebilir. Ya da önceki günden kalan yemeklerin ısıtılması pratik bir şekilde yapılır.
Granit sahanların avantajlarının yanı sıra dezavantajları da bulunmaktadır. Bu sahanların kullanımı ve temizliğine ekstra dikkat edilmesi gerekir. Tabanı çizilen granit sahan setlerinin kullanım ömrü azalacağı gibi sağlık açısından da sakıncalı olabilir. Bu nedenle bu sahanlarda yapılan yemekleri karıştırmak için ısıya dayanıklı silikon kaşıklar veya tahta kaşıklar kullanılmalıdır. Ayrıca temizliği sırasında kazıcı aletler kullanılmamalı sahanı çizmeyecek ürünler tercih edilmelidir. Bulaşık makinesinde yıkama yapmakta sahanı çizebileceğinden önerilmemektedir. Elde ve dikkatli bir şekilde yıkanan granit sahanlarını kullanım ömrü de uzun olacaktır.
Mutfakta sıklıkla kullanılan sahanlar çeşitli boyutlarda veya takımlarda olmaktadır. Bu takımlar genellikle üçlü sahan seti şeklinde olur. Fakat ikili set halinde satılan sahan tencere setine de rastlamak mümkündür. Farklı boyutlarda olan bu sahan setleri ailelerin kişi sayısına göre kullanım kolaylığı sağlar. Omlet tavası olarak kullanılacak sahanda tek kişi yaşayanlar için en küçük boy sahan yeterli olurken, kişi sayısı arttıkça sahanın boyutu da ona göre seçilebilmektedir.
Mutfakta pişirme grubunda yer alan tencere ve tavaların kullanımı yapılan yemeğe göre değişiklik gösterir. Çorba veya sulu yemeklerin yapımında tencereler kullanılır. Pişen yemeğin daha çabuk olması ve etrafa koku yaymaması için mutlaka kapaklı tencerelerde pişirilmesi gerekir. Bu nedenle tencereler kapaklı bir şekilde satılır.
Yumurta veya kızartma gibi şeylerin pişirildiği gereç ise sahanlardır. Tekli satılan sahanlar kapaksız olarak bulunmaktaydı. Fakat sahan setlerinin geliştirilmesiyle sahanlar artık kapaklı sahan seti olarak satılmaktadır. Böylece hem pişirilen yemeğin kokusunun etrafa yayılması önlenirken hem de bu kapaklı sahanlar sayesinde artan yemekler buzdolabında rahatlıkla muhafaza edilebilmektedir. Bu sahan setleri de genellikle cam kapaklı tava seti olarak satışa sunulur. Cam kapaklı sahan setlerinin kullanımında da dikkatli olmak gerekir. Herhangi bir düşme sonucunda cam kapaklar kırılıp kullanılamaz hale gelebilir.
Günümüzde mutfak, artık sadece kadınların yemek yaptığı bir alan olmaktan çıkmıştır. Yemek yapmayı ve yaptığı yemekleri sevdikleriyle paylaşmayı seven birçok insan için mutfak, yaşam alanı halini almıştır. Aşçılık mesleğinin gençler arasında yayılması ile birlikte yemek yapanların sayısı hızla artmaktadır. Burada kullanılan her gereç de onu kullanan kişi için çok önemlidir.
Yemek pişirmenin olmazsa olmazı olan sahan set çeşitleri de hayli fazladır. Birçok markada farklı materyalde ve boyutta sahan setleri bulunmaktadır. Bunlar arasından sahan seti tavsiyesi vermek çok zordur. Bu sahan setlerinin fiyatı da birçok kritere göre belirlenir. Sahan setinin rengi, ebatı ve en önemlisi yapıldığı materyal sahan takımı fiyatlarının oluşmasında etkilidir. Sahan takımı alırken kişi, kullanım amacını belirlemeli ve yemek yapacağı kişi sayısını göz önünde bulundurarak tercih yapmalıdır.
